In de arbowereld struikel je over ze: arbodeskundigen. Een bont gezelschap in geuren en kleuren, in soorten en maten. Ik verdeel ze voor het gemak in twee categorieën: risicoadviseurs en arbohulpjes.
De eerste groep bestaat uit enthousiaste risicodenkers. “Met bedrijven meedenken over hun risico’s, da’s het mooiste wat er is”, hoorde ik laatst zo’n gedreven professional zeggen.
De tweede categorie daarentegen is niet bezig met risico’s, maar met wettelijke voorschriften. Arbohulpjes zijn druk met het uitvoeren en toetsen van wettelijk voorgeschreven RI&E’s, risico-inventarisaties en -evaluaties. Dat lijkt misschien op risicodenken, maar heeft eigenlijk weinig met risico te maken. Het is het afwerken van een lijst met wettelijke voorschriften.
Bij arbohulpjes denk ik aan Ed en Willem Bever
Bij die arbohulpjes moet ik denken aan Ed en Willem Bever. Ik kan er niks aan doen, het zijn opdringerige associaties. Misschien kapen jeugdherinneringen mijn gedachten intussen. Lang geleden keek ik als opgroeiend televisiekijkertje naar De Fabeltjeskrant, waarin de ijverige gebroeders Bever prominent aanwezig waren.
Komen mijn associaties voort uit dat vermaledijde Stoomliedvan de beverbroers? Daaruit blijkt immers zonneklaar hun grote vertrouwen in zowel praktische techniek (“Als m’n manometer goed staat, weet ik wel dat alles goed gaat”) als in wettelijke voorschriften (“En als je net als ik de Stoomwet hebt gelezen, dan heb je van explosies niks te vrezen”). Net als bij die arbohulpjes.
Arbohulpjes zijn de klassieke arbodeskundigen. Hulpjes van werkgevers, maar bovenal van de Arbeidsinspectie. Zij hebben van oudsher een juridische en een praktische hersenhelft. Of ze nu risico-inventarisaties uitvoeren of toetsen, of ze nu geregistreerd of gecertificeerd zijn, het zijn geen diepe denkers. Ze redeneren niet in risico’s, maar in voorschriften (juridisch) en recepten (praktisch). In knelpunten en oplossingen. Net als Ed en Willem, die altijd klaarstonden om praktische problemen op te lossen met hun waterpomptang, nijptang of combinatietang.
